• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/TrabzonBasket
  • https://www.twitter.com/TrabzonBasket
 
Üyelik Girişi
Parolamı unuttum
Üye olmak istiyorum
Bölümler
Videolar
Gürbüz Gürbüzoğulları
ggurbuzogullari@gmail.com
UYUM MEKANİZMALARI ( 1'nci Bölüm )
15/11/2013

ggurbuzogullari@gmail.com

 
 
 
 
 
 
 
 

  

UYUM MEKANİZMALARI ( 1'nci Bölüm )

        
Süper Kompansasyon Prensibi
 
Aktif durumdaki her biyolojik sistem, dinamik bir denge içerisindedir. Normal yüklenmede bir bozukluk ortaya çıkmadıkça, bu hemostaz durumunda, yapılanan ve bozulan mekanizmalar arasında denge sağlanır. Sürekli bir azalma gösteren cilt veya kan zerrecikleri gibi hücresel yapıların tekrar yenilenerek, açık oluşturmasını engellemesi buna örnek olarak gösterilebilir. Bu, hormon ve enzim üretimi için de geçerlidir; belli hormon ve enzim miktarlarının sürekli olarak korunması gerekmektedir. Organizma, çok farklı koşullar altında yaşamını sürdürebilmesini sağlayan bir uyum yeteneğine ( uyum mekanizması ) sahiptir. Uyumsal tüm oluşumlar iki mekanizmayı temel alır:
1.     Süper kompansasyon
2.     Harekete geçme eşiğinin yükselmesi
         Hemostazın, örneğin bir antrenman nedeniyle bozulması halinde, organizmada bir dengesizlik durumu meydana gelir. Antrenman katabol bir süreç başlatır. Beden, dengenin yeniden sağlanabilmesi için, çıkış düzeyinden daha yüksek bir anabol tepki ile cevap verir ( süper kompansasyon ). Bu mekanizma, kimyasal enerjisi yükselen organizmanın yeni bir aşırı yüklenmeden korunmasını sağlar. Buradan da anlaşılacağı gibi, süper kompansasyon mekanizmasının harekete geçirilebilmesi için belli bir uyarım eşiğinin aşılması gereklidir.
         HOLLMANN bu eşiği aşağıdaki gibi tanımlamaktadır:
·        Maximal statik gücün yüzde 30’u
·        Maximal devre performans kapasitesinin yüzde 55 – 60’ı.
Hemostazdaki bozukluğun tek defalık bir oluşum niteliğini taşıması durumunda, bozuk yapı, süper kompansasyonu takip eden zaman zarfında başlangıçtaki uyum düzeyine ulaşmaya çalışır. Bir uyarımın ( örneğin bedensel bir çalışma ) devam etmesi, yüksek bir uyum derecesinin yanı sıra, istenilen şekilde harekete geçirilebilen enerjinin artmasına neden olur. Böylece otonom olarak korunan ve başlangıçta yaklaşık yüzde 30 oranındaki rezervler yüzde 10’a kadar iner.
Merkezi durdurma mekanizmaları, örneğin ölüm korkusu gibi aşırı koşullar altında, fakat doping gibi vasıtaların etkisi altında da, devre dışı bırakılarak bu enerji rezervine başvurulur. Antrenmansız bir sporcunun enerji rezervi, maximal performans kapasitesinin yaklaşık yüzde 30’u kadardır. Diğer taraftan, antrenmansız sporcular azami performans kapasitesinin sadece yüzde 70’ini harekete geçirebilirler. Harekete geçme eşiği, performans rezervleri kullanılmak sureti ile çeşitli antrenmanlarla, yüzde 95’e kadar bir enerji harekete geçecek şekilde yükseltilebilir.
Organizma alışagelmemiş derecede düşük yüklenmelere de uyum sağlar. Yetersiz yüklenme durumunda katabol süreçlerin anabol süreçlerden daha fazla olması düşük performans kapasitelerine neden olur.
 
         Antrenman Prensipleri
Süper kompansasyon prensibi aşağıdaki üç bölüme ayrılmıştır ( GROSSER ):
1.     Süper kompansasyon etkisinin korunma prensipleri (devreleme prensipleri)
Devreleme prensipleri
                   a ) Tekrar ve süreklilik prensibi
                   b ) Periyodikleştirme prensibi
2.     Süper kompansasyonun harekete geçirilme prensipleri ( yüklenme prensipleri )
Yüklenme prensipleri
     a ) Yüklenme ve dinlenme arasında optimal bağlantı prensibi
     b ) Zamanla artan yüklenme prensibi
     c ) Ani yüklenme artışı prensibi
     d ) Değişken yüklenme prensibi
3.     Süper kompansasyon etkisinin istenilen yöne ( spesiyalizasyon prensibi ) sevk edilmesi ( kontrol ) prensibleri
Spesiyalizasyon prensipleri
     a ) Yaşa uygunluk ve bireysellik prensibi
     b ) Düzenleyici değişken etki prensibi
     c ) Öncelik ve hedefe yönelik koordinasyon prensibi
     d ) Periyodikleştirilmiş rejenerasyon prensibi
Bütün prensipler, süper kompansasyon etkilerini düzelterek organizmanın mümkün olan en iyi uyuma ulaştırılmasını hedefler. Devam eden yazılarda en önemli antrenman prensiplerine değinilecektir


Yorum Yaz
4051 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

Psikofizik Parametreler - 26/08/2017
Psikofizik Parametreler
Hormon Tespitleri - 08/08/2017
Hormon Tespitleri
Teknik – Taktik Spor Dalları - 02/08/2017
Teknik – Taktik Spor Dalları/Oyun Türü Spor Dalları
KAN LAKTATININ BELİRLENMESİ - 08/01/2016
Çeşitli Spor Dallarında Kan Laktat Düzeyinin Önemi ve Kan Laktatının Belirlenmesi İle Performans Kontrolü İmkanları
SPOR – MOTOR TESTLERİ - 22/11/2015
Bireysel spor – motor yetenek ve beceri düzeyinin görgül olarak sınırlandırılabilir bir veya bir çok özelliğinin araştırılmasını amaçlayan ve standart koşullar altında uygulanabilen rutin bir yöntemdir.
Mekan Ölçüleri İle İlgili Enformasyonlar - 06/11/2015
Örneğin, eskrimde isabet derecesini belirlemek amacıyla, hedef tahtası taşıyan bir kukla hazırlanmış veya rakibin göğsünde bir hedef tahtası tespit edilmiştir.
PERFORMANS TEŞHİSİ - 12/10/2015
Spor antrenmanında üç değişik enformasyon sistemi vardır. Her üç yöntem de, antrenman kapsamlarının gözden geçirilerek kontrol edildiği ve değerlendirildiği bir antrenman düzenlemesine hizmet eder.
ENERJİ HAZIRLAMA MEKANİZMASI - 29/09/2015
Organizmanın yaşayabilmesi, sürekli olarak enerji ile beslenmesine bağlıdır.
ANTRENMAN, YORULMA VE YENİLENME - 26/03/2014
Antrenman, yorulma ve rejenerasyon bütünlüğüne değinilmeden önce, farklı terimleri anlamları itibarıyla birbirinden açık olarak ayırabilmek için, bir kavram açıklaması yapılmalıdır.
 Devamı