Optimal Yüklenme ve Dinlenme Bağlantısı Prensibi

Bir süper kompansasyon etkisine ulaşabilmek için, bir taraftan yoğunluğu ve kapsamı ayarlanmış bir yüklenme uyarımı belirlenirken, diğer taraftan ise yüklenilen yapılara dinlenme süresi tanınmalıdır. Optimal yüklenme ve dinlenme bağlantısı bu anlayıştan hareketle formüle edilir.

Yüklenme ve dinlenme doğru oranlarda belirlenirse, her yeni yüklenme uyarımı, süper kompansasyonun etkilediği organizmanın artan performans kapasitesine dahil olur.

Dinlenme aşamasının öncelikli hedefi ATP’nin yeniden sentez edilmesidir. ATP bilançosu antrenmanlı organizmada daha az düşüş gösterir ve daha hızlı yenilenebilir. Yüklenme ve dinlenme arasındaki bağlantı, yüklenme artışı ve dinlenme süresinin kısalması yönünde değiştiğinden, daima daha geniş antrenman kapsamlarının çalışılması gerekir.

         Tekrar ve Süreklilik Prensibi

         Süper kompansasyon etkisinin korunmasına katkıda bulunantekrar ve süreklilik prensibi, yüklenmenin belli bir yoğunluk alanı içerisinde, Hemostazda uyumsal bir bozulma ortaya çıkmayacak kadar uzun bir süre uygulanması demektir. Düzensiz aralıklardaki antrenman uyarımları, dengesiz uyum belirtilerinin stabilitesine engel olur.

         JAKOWLEW’e göre, bir uyum süreci, gerçek bir performans artışını harekete geçirebilmesi için bir çok aşamadan geçmelidir. Bu aşamalar;

·        Üretken ortam yoğunluğu

·        Enzim etkinliği ve

·        Metabolizma düzenlemesi

ile ilgilidir.

         Uyumun ilk aşaması, üretken ortam yoğunluğudur. Bunu, dengeli üretken ortam düzeyinde bir enzim etkinliği artışı izler. Ancak üçüncü aşamada, değişmiş üretken ortam ve enzim düzeyinde metabolizma düzenlemesi mükemmelleşir. Ancak bu üç aşama tamamlandıktan sonra yüklenme artırılmalıdır, çünkü ancak daha sonra, sağlam temellere oturmuş bir üst aşamaya geçilebilir.

         Bu bağlamda, ‘ tekrar ’ sözcüğü ile genel antrenman planlaması kastedilmektedir. Bir Hemostaz bozukluğu sonrasında aynı yapının dolaysız olarak birbirini izleyen antrenman üniteleri ile yüklenmesinden kesinlikle kaçınılmalıdır. Bunun tam aksine, daha sonra uygulanacak olan antrenman üniteleri, yapıdaki enzimleri veya içyapıları tekrar zorlamadan, hızlı tepki veren bileşenlerin süper kompansasyon etkisini korumalıdır. Relatif bu yük hafiflemesi, uzun vadede uyumu teşvik edici etkide bulunur.

Zamanla Artan Yüklenme Prensibi

Uyumlar, bir yoğunluk alanı seçilerek Hemostaz bozukluğu engellenecek şekilde dengelenirse, artan performans düzeyine uyum sağlayabilmek ve böylece yeni bir performans artışına ulaşabilmek için antrenmandaki yüklenmenin artırılması gerekecektir. Zamanla artan yüklenme, içyapıların yüklenilebilirlik sınırlarının zorlanmaması için gerekli olan özenli yaklaşımı tanımlar. Artan antrenman yüklenmesine rağmen, sporcu maximal performans kapasitesine yaklaştıkça, performans artışı daha fazla azalır. Bunun nedeni, antrenman yüklenmesinin beraberinde getirdiği uyum süreçlerinin Hemostazın uyarımlarının etkisi altında dahi korunabilmesidir.

Değişken Yüklenme Prensibi  

         Değişken yüklenme prensibi en iyi şekilde vegetativ sinir sistemi örneğinde açıklanabilir:

         Bitkisel ( vegetativ ) sinir sisteminin uyumsal tropik imkanları, büyük sempatinin, özellikle acemi antrenmanında veya daha önceki antrenman aşamalarında ( antrenmanın bir rejenerasyon aşamasından sonra yeniden başlaması gibi ) özel olarak uyarılması ile önem kazanır. Artan antrenman süresi ve performans gelişimi ile sempatikotonik ayarlamalar gittikçe seyrekleşir; vagotonik ayarlamalar üstünlük kazanır. Bu istenilen bir gelişmedir, çünkü yüklenme durumunda bir vagotonik ayarlama iyi bir uyumun göstergesidir. Buna rağmen, diğer performans artışları için büyük sempatinin uyarılması gereklidir.

         Antrenmanın yüklenme yapısının tekdüzeliği ve bunun neden olduğu büyük sempati uyarımının azalması, değişken yüklenmelerle engellenebilir. Değişken antrenman uyarımları, tekdüze bir antrenmanın yol açtığı motivasyon kaybı ve bununla birlikte antrenman etkisinin kısıtlanmasına karşı alınmış bir önlem olarak anlaşılabilir.

         Ani Yüklenme Artışı Prensibi

         Değişken yüklenme, hem esas olarak hem de yüksek performans antrenmanı açısından gerekirken, ani yüklenme artışı prensibi sadece yüksek performans antrenmanlarında uygulanabilir. Prensibin gerekçesi, normal antrenman durumu ile ulaşılması imkansız büyük sempati uyarımıdır. Bu, halen uygulanmakta olan antrenmanlarda, antrenman ünitelerine müsabaka özelliği kazandırılarak gerçekleştirilebilir.

         Bu durumda, fonksiyon kapasiteleri ve yapısal yüklenilebilirlik, uyum kapasitesinin sınır değerlerine kadar artırılabilir. Aşırı antrenmanın, anabol bir metabolizma durumunun katabol bir metabolizma durumuna dönmesi tehlikesini beraberinde getirmesi tehlikesini içeren, oldukça nazik bir antrenman durumunda, sporcunun aşırı zorlanmasını engellemek için antrenörün daha dikkatli olması gerekmektedir. Bu nedenle, bu gibi yüklenme artışlarından sonra, rejenerasyon aşamaları eskisinden daha sık olarak devreye girer.

         Periyodikleştirme Prensibi

         Yüklenme artışı ( zamanlı, değişken ve ani yüklenme gibi üç biçimiyle ) ve rejenerasyon arasındaki sürekli değişim, periyodikleştirme prensibine hizmet eder.

         Zamanla gerçekleşen yapılanmanın temel oluşumu, uzun vadeli metodik yaklaşımı belirler. Buna antrenman çeşitleri ve geçici ani yüklenme artışları entegre edilmiştir. Her yüklenme artışı zorunlu olarak bir yüklenme azalmasının yerini doldurmalıdır. Bu gereklilik, periyodikleştirme prensibini tanımlar.