Gürbüz GÜRBÜZOĞULLARI ( Trabzonspor Basketbol A Takımı Kondisyoneri) kimdir
gurbuzogullari@trabzonbasket.com
EDİTÖR NOTU : Gürbüz GÜRBÜZOĞULLARI, kendi dalı olan "kondisyonerlik" ile ilgili bilgi ve birikimini, basketbol ve diğer amatör branşların istifade edebileceği şekilde bizlerle paylaşacaktır.Sormak istediğiniz kendi dalıyla ilgili her türlü bilgiyi yukarıdaki e-posta adresi vasıtasıyla sorabilirsiniz
Maksimum Hareket Sürati Antrenman Yöntemi 11 Haziran 2010 15:54:53
Sürat antrenmanı için iki temel ön şart vardır.
a . Kaslar hazırlanmalıdır ( ısınmış, gerilmiş ve gevşemiş ) .
b . Kaslar yorgun olmamalıdır.
Sürat antrenmanında gelişme sağlanabilmesi için intensiv hazırlık ve
kuvvetli yüklenme şarttır. Bu sebeplerle sürat çalışmaları antrenmanların
başlangıcında uygulanmalıdır. Bütün veya parçalar şeklinde çalışılır.
Bütün halinde çalışıldığında driller bütünüyle uygulanırken, parçalar
şeklinde çalışılırken teknik – sürat, irade kuvveti ayrı ayrı çalışılır.
Sürat antrenmanının esas uygulanış şekli tekrar yöntemidir. İntensiv
interval yöntemi ile sürat özelliğinin devamlılığı sağlanır. Uyarının
şiddeti maksimum olmalıdır ( % 95’ ten fazla ) . hareketler olduğunca
hızlı uygulanır. Dönüşümsüz hareketlerde dış dirençler patlayıcı bir
şekilde yenilir. Bu nedenle çalışmalarda % 20 kadar bir ek ağırlık
kullanılabilir. Hedef amaçlanan hareket hızının ( teknik – taktik doğru
olarak uygulanırken ) antrenmanlarda yakalanmasıdır. Sürat özelliği
sadece egzersizler süratli olarak uygulandığında geliştirilebilir. Sürat
geliştirici antrenmanlar yapılırken çalışma süresi maksimum hızın
korunabildiği süre kadar devam ettirilir. Sürat artan ve korunan hız
bölümü ile sınırlıdır. İleri düzeydeki sporcular için 40 – 80 m. seri ve
tekrar sayıları intensiv interval antrenman prensiplerine göre
belirlenir. Antrenmanın sürat çalışma bölümü süratin hızı düşmediği
sürece devam ettirilir. Az tekrar sayısı ve kısa uyaranlar kullanılması
antrenman kapsamını düşürür.
Sürat antrenmanları kuvvet ve dayanıklılık antrenmanlarına kıyasla daha
az süreler içerir. Fakat teknik çalışmalarda sürat antrenman içeriği
geliştirilir ve kapsamı artırılır, bu çalışmalar maksimal şiddette
yapılmaz. Uyarma sıklığı antrenman veriminin en önemli nedenidir. Bu
amaçla dinlenmeler uygun olmalıdır.
Maksimal şiddette bir antrenman kapsamına ulaşmak için seriler halinde
yüklenmeler önerilir. Bu yüklenmeler sürat dayanıklılığı çalışmaları
içinde geçerlidir. Seri araları takımın – sporcuların seviyelerine ve
amaçlanan seviyeye göre ayarlanmalıdır. Örneğin, 16 x 40 m. veya 16 x 10
sn. yerine / 4 set 4 x 40 m. veya 4 set 4 x 10 sn. koşular. Tekrar
aralarında 2 – 3 dk. aktif dinlenme, set aralarında ise 6 – 8 dk. aktif
dinlenme verilebilir ( set ve tekrar aralarındaki dinlenme süreleri de
takımın – sporcuların seviyelerine ve amaçlanan hedefe göre
ayarlanmalıdır ).
Antrenman içeriğinin seçiminde Zaciorskij üç kriter gösterir,
a. Tempo egzersizleri, maksimum tempoda yapılmaya uygun olmalıdır,
b. Egzersizler iyi yapılmalıdır ki konsantrasyon hareketin çabukluğuna
yönelik olsun, hareketin teknik açısına yönelsin,
c. Egzersizler yorgunluk uyumunun etkili olamayacağı kadar sürdürülür,
tersi durumda sürat dayanıklılığı antrenmanına geçilmiş olur.
Sürat çalışmalarında karşımıza çıkan en önemli problem ise ‘ SÜRAT
BARİYERİ ‘ dir. Yani hareket süratinin gelişimini engelleyen sürat
sınırının oluşmasıdır. “ Zaciorskij’e göre genç sporcuların,
antrenmanlarda yalnız sürat egzersizleri üzerine çalışması, veya ileri
düzey bir sporcunun elastik kuvvet gelişimini artırmak için yapılması
gereken özel egzersizleri önemsememesi sonucu tek yönlülük ve yetersiz
elastikiyet sınırından dolayı sürat sınırının olacağını belirtmektedir.
Osolin’e göre ise, motorsal gelişimde bir stereotip kinetiği hep aynı
grup insanla, hep aynı maksimal şiddette, sürat özelliği gösteren
çalışmalar yapılması sürat gelişimini zorlaştıracak, hatta durduracaktır.
Bununla birlikte araba veya benzeri bir aracın çekmesi sonucu yaratılan
zorlamalı sürat çalışmaları veya tepe aşağı yapılan sürat koşuları, hafif
ağırlıkla yapılan çalışmalar, artan sayıda müsabakaya girme sporcuda var
olan sınırlarının açılmasına yardımcı olacağını belirtmektedir. Osolin‘in
bu fikrine Upton ve Radford’da katılarak, süratli ekstremite hareketini
öngören öğrenme yöntemleri, çekme gibi tekniklerle yaratılan sürat hissi
belki de sinirsel programların yapılmayıp motor nöronların daha uyumlu
biçimde çalışmalarındandır. Çalışma programlarına sürat drillerinin
eklenmesi, bu yoldan motor ünitelerinin daha iyi programlarının
yapılmasını oluşturmak amacıyladır. “
Sonuç olarak antrenman genel ve çok yönlü uygulandığı takdirde herhangi
bir şekilde sürat bariyeri oluşmaz.